بەڕوونی دیارە كە بەغدا ئاستەنگ بۆ ناردنی پارە دروستدەكات. فشاری بەغدا، لەبنەڕەتدا فشاری ئێرانە لەسەر هەرێم و پەیوەندی بەململانێی هەرێمایەتیەوە هەیە، بەڵام ئەوەی دەستەبژێری سیاسی و حوكمڕانانی هەرێم بەخەڵكی كوردستانیان كردووە، لەمێژووی هیچ میللەتێكی ژێردەستە نەبووەو نییە.
مێژووی میللەتانی ژێر دەست دەخوێنیتەوە دەبینی هەموو سەركردەكانیان لەپێناو گەلەكانیان لەسێدارەدراون، ئاوارەبوون، دەرۆزەیان بۆ میللەتەكیان كردووە تا بیانگەیەنن بەقۆناغی رزگاریی نیشتیمانیی، كەچی ئەوانەی كوردستان لەسەر حیسابی خەڵكی هەشبەسەری كوردستان خۆیان و خێزانەكانیان كرد بەفیرعەون وئیمپراتۆرو لەوە خراپتر، خەریكە بناغەی حوكمڕانیەكی پشتاوپشت قایم بكەن و ئیدی نەوەكانی داهاتووشمان بەدەست ئەم ستەمكارییەوە بچەوسێنەوە.
ئاخر كێ هەیە مێژووی رزگاریی نیشتیمانیی ڤێتنامی نەخوێندبێتەوە كە ئەمریكاو فەرەنسا دوو وڵاتی زلهێز بەئاگرو ئاسن رووبەرووی ڤێتنامیەكان بوونەوە هەوڵی دەستەمۆكردنی خەڵكەكەیاندا، لەكۆتاییدا بەناچاری ئەو وڵاتەیان جێهێشت و هەزاران كوژراویشیان دا!
ئەرێ ئێوە قەت بیستوتانە (هۆشی منە) كە رابەری بزوتنەوەی چەكداریی رزگاركردنی وڵاتەكەی بوو، كۆشك و تەلارو پرۆژەی بازرگانیی و یان حوكمڕانیەكەی بۆ كەسوكارەكەی كردبێتە پشتاوپشت؟
كەس هەیە مهاتما غاندی رابەری هیندیەكان نەناسێت؟ لەخێزانێكی ئۆرستكراتی زۆر ناسراو بوو، لە بریتانیا گەڕایەوە خۆی بۆ رزگاركردنی نیشتیمانەكەی تەرخانكرد. خۆی و پەشتەماڵێك و گۆچانێكی لار، شارەو شار، گوند بەگوند دەگەڕا بۆ هۆشیاركردنەوەی میللەتەكەی و روبەرووبونەوەی داگیركەرانی ئینگلیز.
لەبەرئەوەی كۆشك و تەلاری نەبوو، هێزی چەكدارو كۆمپانیاو كەشتی بازرگانیی نەبوو، میللەتەكەی ئەوەندە متمانەیان پێبوو، بەیەك پەنجە بەرزكردنەوە هەموو هیندستانی دەهەژاندو لە بریتانیا كردبوو دۆزەخ ! سەر ئەنجام لەو رێگەیە ژیانی بەخشی و هیندستانی گەیاندە سەربەخۆیی و خۆیشی بووە سیمبولێكی نەمر بۆ هەموو مرۆڤایەتی و پێشەنگی گەلانی ژێر دەست.
ئەرێ كەس بیستویەتی گاندی كۆشك و تەلاری هەبێت؟ كۆمپانیاو كەشتی هەبێت؟
ستالین بەو دیكتاتۆرییەی خۆی، لەژیانیدا دوو شتی نەكرد.
یەكەمیان؛ هیچ سەروەت و سامانێكی بەناوی خۆیەوە نەبوو، هەرچی هەبوو هی روسیا بوو بۆیە هیچی لەدوایخۆیدا جێنەهێشت. دووەمیشیان؛ بەهیچ شێوەیەك ئامادەنەبوو دەسەڵاتدارێتیەكەی بكاتە پشتاوپشت و خێزانەكەی بكاتە خێزانی حوكمڕان. تەنانەت لەساڵی 1941 لەشەڕی جیهانی دووەم كوڕەكەی سالین بەناوی (یاكوڤ) سەربازبوو لەسوپای روسیاو كەوتە دەست هێزەكانی ئەڵمانیا. ئەدۆلف هیتلەر دیكتاتۆری ئەڵمانیا لەڕێی سویدیەكان پێشنیاری بۆ ستالین كرد كە لەبەرامبەر ئازادكردنی جەنەڕاڵێكی سوپاكەی بەناوی (فریدریچ پاولوس) كوڕەكەی سالین ئازاد دەكات، بەڵام ستالین لەوڵامدا گوتی؛ ناكرێت جەنڕاڵێك بەسەربازێك بگۆڕمەوە، كوڕەكەی من سەربازێكی روسیایە وەك هەموو سەربازانی دیكە بۆیە ئەو پێشنیارەی هیتلەری رەتكردەوە، . لەكۆتاییدا كوڕەكەی لەبەندیخانەی ئەڵمان خۆی كوشت. بەڵام دەستەبژێری حوكمڕانی كوردستان، شۆڕشگێڕانی دوێنێ نەك ناتوانن لە ستالین بچن، بگرە كوڕو كچ و نەوەكانیان بردنە ئەوروپاو ئەمریكا و دواتر وەك شازادەی جێنشین هێنایاننەوەو كردنیان بەكۆڵی ئەم میللەتە، ئێستاش بوونەتە بەڵایەكی گەورە بەسەر ئەم كۆمەڵگایە، تەنها میراتگری حوكمڕانی نین، بەڵكو بوونەتە میراتگری ستەم و ستەمكاریی. هەریەكەیان لچكێكی ئەم نیشتیمانەیان گرتووە، لەنێوان خۆیان راكێش راكێشێكیتیان، هەموویان لەت و پەتكرد. ئەمانەی ئێمە
دەزانن جیاوازی نێوان گەلانی دونیاو گەلی كوردستان لەباشور چییە؟ ئەوان رابەرەكانیان لەپێناو میللەتەكەیان خۆیان كردە نمونەی بەرزو سیمبولی قوربانیدان، بوونە پێشەنگ بۆ بەها مرۆڤایەتیەكان، كەچی شۆڕشگێڕانی دوێنێی ئێمە لەپەنای موزایەدەو دروشمبازیی نەتەوەیی سیاسی، كەوتنە نازو نیعمەت خانەوادەكانین بردە كۆشك و تەلارەكان، بوونە ئیمپراتۆری گەورەو خانەوادەكانیان بردە كۆشك و تەلاری بەرزو حوكمڕانیەكەیان كردە پشتاو پشت. لەوە خراپتر، ئومێدی گەلێكی ستەم دیدەی هەشبەسەریان بۆ رزگاریی و سەربەخۆیی بۆ دەیان ساڵی دیكە لەگۆڕنا.
ئەم وتارە دەربڕی رای نووسەر خۆیەتی