ئەگەرچی شیلاناوێ مەفتەن و زێدی مام هێمنی شاعیر بوو، بەڵام قەدەغە بوو لە دێ بچێتە دەرێ، نەیاندەهێشت تێر بە چاوانی بڕوانێ، بۆ دوور ڕوانین جگە لە خەیاڵ، مام هێمن چی دیكەی بە دەستەوە نەبوو، جار جارەش خەیاڵیان لێ دەتاراند. ئەو كات تەمەنی 61 ساڵان بوو، من دەمێك بوو بەناوبردنی بە مام هێمن ڕاهاتبووم، ئەوەش دەگەڕایەوە بۆ ڕۆژانی دوای هەرەسی شۆڕشی ئەیلول، ئێمە لە شاخ بووین دیوانی تاریك و ڕوونی چاپ و بڵاوكردبۆوە، كە پێكگەیشتینەوە، پێشكەشی كردم و لەسەری نووسی: "پێشكەشە بە ێەباح كە بەقەدەر ێەڵاحم خۆشدەوێ"، با شاعیریش نەبێ، بەڵام بۆ هەستی شاعیر یەكجار دڵخۆشیترە كە بۆنی دووری تاقانە كوڕەكەی بنێ بە كەسێكەوە، لەوەوە مام هێمن و من زیاتر لە یەكدی نزیك بووینەوە، ئەو پیر و من مورید.
ئەو شەوەم چاك لەبیرە، یا با بڵێم هەر چوارەدە شەو و ڕۆژی سەردانەكەم لەناخدایە، نازانم بۆ شەوی 21 لەسەر 22ی ئابی 1982، لە شەوانی دیكە تایبەتر بوو، خۆ هەموو شەوەكان وەنەوزێك نەبوو، قسەش لە مام هێمن نەدەبڕا، منیش لە گوێگرتن وەڕز نەدەبووم، سات بە سات لەبیرمدا تازە دەبۆوە كە لە یەكەم ڕۆژەوە، پێی وتم: ێەباح گیان ڕێگەم بدە هەر من قسەت بۆ بكەم، بە هاتنی تۆ، دوو لە زەت لە ڕۆحمدا كۆبوونەتەوە، دیداری تۆ و زمان كردنەوەی من، سكم پڕە لە قسە، وا بۆ ساڵ زیاتر دەچێ، كەسێكم چنگ نەكەوتووە قسەی بۆ بكەم، نەیان هێشتووە ڕێبوارێك ڕێی بكەوێتە ماڵی ئێمە، بۆیان نەدەكرا، دەنا لە ڕقی من، نەیاندەهێشت ماڵیاتی ئێمە بلەوەڕێ، بۆقیان لە قیڕە دەخست، ئاویان لە دێراوان دەبڕی، بۆنیان لە سمڵ و رێحانە ڕەشە دەستاند، ... بە ڕاستی هونەرت نواند دوای ئەوەی حیزب گرتیانی و زۆریان عەزیەت كردی، كەچی هەر هاتیتەوە بۆ لای من، دیسان دەیڵێمەوە: هەر گوێم لێبگرە.
سەرەتای تەممووزی 1982 بوو، دوو جار بەنیازی سەردانی مام هێمن لە مەهاباد دەركەوتم، جاری یەكەم لە دە كیلۆمەتری مەهاباد، پاسدار چاویان بەستم و نەمدەزانی بۆ كوێم دەبەن، برادەرێكم لەگەڵ بوو ناوی كەمال بوو، خەڵكی سلێمانی بوو، خۆشبەختانە ئەو لەگێچەڵی پاسدار بە دوور بوو، جاری دووەم لە ماڵی مام هێمن، حیزبی دیموكرات، بەكێشان كردم بۆ كۆمیتەی شارستانی مەهاباد لە شاروێران كە كاك حەسەنی شەرەفی بەرپرسیاری بوو. ئەو ڕووداوانە گێڕانەوەی زۆر هەڵدەگرن.
ئەو شەوە، وشە بە دەوری خۆیدا دەسوڕایەوە، شیعر، جا شیعری هێمنیش بێ، هەوڵیدەدا، لە ژاوەژاوی بووندا، بۆشاییەك بدۆزێتەوە، قەیران و كارەسات بڵاوێنێتەوە، لەوەش زیاتر، گرشەی پێبدا و لە بیردا بمێنێتەوە، تا دەهات خەو بەرتەسك دەبۆوە، تا دەهات نادیاری پەنای بۆ دیمەنی شەهید دەبرد، ئێستای لێڵ و وێل، لە سبەینێی كەیلی سەرخۆشی و تاریكیدا دەبینییەوە. لەو كەش و هەوایەدا، مام هێمن شیعری خۆی بۆ دەخوێندمەوە.
هەژار ئەفسەرێكی كوردی سوپای شای ئێران بوو، لە هیچی كەم نەبوو، چەوساندنەوە و ئازاری نەتەوەكەی هێنابوویە ناو بزووتنەوەكەی ڕۆژهەڵاتی كوردستان لە دژی ڕژێمی خومەینی، لەو بوارەدا ببووە یەكێك لە فەرماندە هەرە ئازا و گیان لەسەر دەستەكان، بەو نیازەی بە گیانی خۆی و هەزارانی وەك ئەو، كورد هەنگاوێك بەرەو پێشەوە بنێ، كەچی ... ڕۆژانی دواتر زیاتر كارەسات دەباری، زۆربەی كارەساتەكانیش بە عەقڵی كورد و بەدەستی كورد دەخولقێنران. بۆ ئەو هەژارە، بە دەنگێكی هێمنانەوە، مام هێمن دەیگووت: ئێ ئەمە دنیایە، هەژار ببیسێ كە هیچ نەبێ ناوی ون نابێ و لە دڵی من و گەلێكی دیكەدا، بە گەورەیی و بە دوندی دەمێنێتەوە:
وەرە ڕێبوار دەمێ ڕاوەستە لێرە
تەمـاشـاكـە كـە ئێرە گۆڕەشـێرە
ئـەوە گـڵـكـۆی هـەژارێكی بـوێـرە
كـە پێشـمەرگەیەكی ئازاو و دلێرە
شەو، شەوی پەژارەڕشتنی مام هێمن بوو، منیش كۆمدەكردەوە، ئەگەرچی منیش زامداربووم، بەڵام هی ئەوم لا باڵاتر بوو، بۆیە لای خۆمەوە شەوی دڵدانەوەی ئەو بوو، پیر و موریدئاسا، زیاتر دەچووینە گیانی یەكدییەوە، ئەو بە لێزمەی قسە داكردن، منیش خۆم خستبووە بەر باران.
بـەهـاری كـوردەواری ســوور و شــینە
لە دەورەی تەرمی خوێنین كۆڕی شینە
كـە پێت خۆشـە بـەهاری كورد ببینـی
وەرە گــونـدی (قـەڵاتــان)م بـبـیـنە
لە ڕێگای وشەوە، حەقیقەت و بەهەشتی شاعیر و نووسەری ڕاستگۆ بونیاد دەنرێ، شاعیری ڕاستگۆ، منەت بەسەر خوێنەر و نەتەوەكەیدا ناكا، وەك خۆی دەیگووت: كێ وەك شەم دەسووتێ، شاعیری بە ئەمەك نەبێ، شیعری مام هێمن ڕووبارێك و دەیان ڕووبار بوون، دەڕژانە ناو زەریای چەرخەكانی مێژووی نەخۆشی شارستانییەتی مرۆڤایەتییەوە، كوا جارێك، دانیشتوانی ئەم گۆی زەمینە نیگایەكی دەگرتە كارەساتەكانی نەتەوەی كورد.
مام هێمن، شاعیر بوو، سیاسەتمەدار نەبوو، بەڵام سەلیقەی سیاسەتی هەبوو، زۆر چاك لەوە تێگەیشتبوو، بە زەیی حكومەتان درۆیە، دروشمی ڕێكخراوە نێو دەوڵەتییەكان، گاڵتەیە، ئەگەر وا نەبوو، بۆ لە سووچێكی ئەو جیهانەوە، حكومەتێكی خۆهەڵكێش بە مافی ئینسان، ورتەیەكی لێوە نایە، بۆ؟ بۆ بۆ سەدان كارەساتی كوردەواری لە شێوەی (قارنێ)، هاوارێكیان لێ هەڵناستێ؟ بۆ كەسێك تووڕەیی لە بەرامبەر تاوانی پاسداران، ژەندرمە و ئەفسەرانی داگیركەرانی پارچەكانی كوردستان دەرنابڕی؟ مام هێمن وایدەزانی كە شیعر، مەشخەڵی دەگمەندە، لە شەوی زماندا دادەگیرسێ، بەو پێوانەی لە بزووتنەوەیەكی هەمیشەییدایە، ڕەگەزەكانی ژیان كۆدەكاتەوە و زەمینسازی بۆ دەربڕینی مرۆڤانە دەنەخشێنێ:
ئەوی پاسـداری نابەكار كردی پارەكـانە لە دێیەكەی (قارنێ)
بە زەیی گەر لە عالەما مابا، بەشەریەت دەبوو یەخەی داڕنێ
شەهیدی هەر پارچەیەكی كوردستان، شەهیدی هەموو نەتەوەیە، شەهید هی ئەوە نییە، حیزب خۆی پێوە بابدا، لە قاڵبدانی شەهید لە حیزبێكدا، شەهیدی پێ بچكووك دەبێتەوە، لەو ڕوانگەیەوە، مام هێمن تەماشای شەهیدی دەكرد. شەهید هێند مەزنە بە پەیڕەو و پڕۆگرامی حیزب تاریف ناكرێ، هەر نەتەوەی هۆشیار تێدەگا كە نابێ بەخشینی شەهید بە خۆڕایی بڕوا، تێگەیشتن و هەستی حورمەتی شەهید، بەر لە هەموو كەسێك لای شاعیری ڕاستگۆ (ڕووناكبیریی ڕاستەقینە) دەردەكەوێ، ئەویش لەو ڕوانگەیەوە كە بێ ماربڕینی كولتوور و بیرمەند لە گەڵ سیاسەتمەداری دڵسۆزی بەڕاستی، شەهید لە بیر دەچێتەوە، قوربانی بەرهەمی نابێ، مام هێمن، بۆ ئەوە كاری دەكرد، بەڵام سیاسەتمەداری زوو لە خۆبایی بوو، كوا ئەوە دەزانێ.
مام هێمن، وایدەزانی خۆی ناتوانێ بە قەدەر گەورەیی شەهید، شینی بۆ بكا، بۆیە پەنا دەباتە بەر نالی كە ئەو تەماشایەكی ئاسمانی كوردەواری بكا، بزانێ هەموو شەوێك (شەهاب)ێك لە ئاسمانی كوردستان دەكشێ و شەهابیشی لێ نابڕێ:
نالی لە كوێی ببینێ كە پایتەختی شارەزوور
ئەستێرەكانی ڕادەكشێن، وەك شەهابی نوور
هەموو شتێك لەسەر لێواری نەمانە، ئەوەی پێشین و ئەوەی دێ، كە عەقڵ و زانست، پەیان پێنابەن، بەرەو هەڵوەرین، بەرەو لە بیرچوونەوە، بەرەو بێ بنی دەبنەوە، كێ بیر لەوانە دەكاتەوە؟ زۆر كەم، كە وا نەبوایە، هەموو هەناسەیەكی ژیان خۆش دەبوو، هەڵبەت، ئەوە دەسەڵاتداری زاڵمە، نەزان و نەشارەزایە، نا دڵسۆزە، خۆشی لە من و لە تۆ و لەو، نەك هەر لە وڵاتی خۆمان، بەڵكو لە سەرانسەری جیهان لێی تاراندووین. لەناو شاعیراندا، كەمیان هەیە لە پاڵ زۆرداردا نەبووبێ یا نەبن، ئەوەی وا نییە لە جێی نەبوانە، مام هێمن لە جێی بووان بوو. لەو ژیانە جەنجاڵەدا، لەو ناسۆر و ئازارەدا، ئەوەی سەرگەرمی سەرخۆشیمان دەكا، داهێنانە، لەگەڵ ئەوەشدا كە هەموو شتێك لە ڕووخان و تەپینایە، ئەگەر شتێك خۆپارێزی پێبكەین لەو جیهانە، تەنیا وزەی داهێنانە كە ژیان جوان دەكا، مەشخەڵ دادەگیرسێنێ، ڕێگە ڕووناك دەكاتەوە، دیارە ئەو وزەیەش، وشەی جوان و كاری بە پێزە. دەشێ خوڵقێنەری ئەوانە، شاعیر بێ، دەشێ سیاسەتمەدار بێ، دەشێ جوتیار، كرێكار، فەرمانبەر، یا سەرباز و پێشمەرگەیەك بێ، بەڵام هەموو ئەوانە بە مانا ڕاستەقینەكەیان، نەك بە ناولێنان، مام هێمن، كۆكەرەوەی وشەی جوان و كاری جوان بوو.
خودا یاربێ، جارێكی دیكە باسی ڕۆژی دوای ئەو شەوە دەكەم، گشتمان بە خێر و بە سڵامەت.
شەوی 21 لەسەر 22ی ئابی 1982، شیلاناوێ ـ مەهاباد ـ ڕۆژهەڵات
سەرنج:
1. قەڵاتان و قاڕنێ دوو دێی ڕۆژهەڵاتی كوردستانن لە نزیك نەغەدە هەڵكەوتوون، لە ئەیلولی 1979، كورد و ئازەری لەو دەوروبەرە بەشەڕهاتن، بۆ گەلەكۆمەكە لە كورد و بۆ لەسەركردنەوەی ئازەرییەكان، ئایەتوڵڵا حەسەنی، نوێنەری خومەینی و ئیمام جومعەی ورمێ، بە فەرماندەیی هێزێكی دڕندەی پاسداران، هێرشی كردە سەر دێهاتە كوردییەكانی ناوچەكە، لەو دوو دێیە كوشتاری زۆری لێكردن كە منداڵی شیرەخۆرە و سەرلانكیشیان تێدا بوو، ئەو دێڕانەی مام هێمن، هێمان بۆ ڕەشەكوژی كورد لەو دوو دێیە.
2. شەهاب، مەبەست لە شەهابی شێخ نووری شێخ ێاڵحە، كە یەكێك بوو لەسیاسەتمدارە ماركسی ـ لینینییە دەكمەنەكانی باشووری كوردستان، زیاتر بیركردنەوەی پێوەدیار بوو وەك لە حیزبایەتی، لەگەڵ باوەڕەكەی خۆی ڕاستگۆ بوو، لەو پێناوەدا زۆر كاری كرد و بێ ئەندازە زەحمەتی كێشا، هێندە ئازا بوو بۆ دوژمنی نەدەسلماند، لە بەرامبەر فەرمانی كوشتنی خۆڕاگر بوو، لە ڕۆژانی دوای هەرەسی شۆڕشی ئەیلول، دەیەویست بە ڕێبازی بیركردنەوەكەی، درێژە بە بزووتنەوەی چەكداری بدا، لە ئەنجامدا، حكومەتی بەعسی بەغدا، لە 21ی تشرینی دووەمی 1976، لە سێدارەی دا. یادی هەموو ڕاستگۆیەك بەخێر بێت.
ئەم وتارە دەربڕی رای نووسەر خۆیەتی