خەندان-

ئەحمەد ئەسەدی، وەزیری کار و کاروباری کۆمەڵایەتی عێراق دوپاتیکردەوە، ئەو ڕێوشوێنانەی لەلایەن حکومەت گیراونەتەبەر، ئاستی عێراقیان لە ڕیزبەندی هەژاری وڵاتان بەڕێژەی 20 پلە بەرزکردوەتەوە، ئەوەش دابەزینی بەرچاوی رێژەی هەژاریە کە تا ئێستا تۆمارکرابێت.

ئەحمەد ئەسەدی لەلێدوانێکدا رایگەیاندوە، سندوقی قەرزەکان لە چوارچێوەی بودجەی ساڵی 2023دا بڕی 400 ملیار دیناری بۆ ئەمساڵ پەسەندکردوە، بەو پێیەی کاردەکەین بۆ دڵنیابون لەوەی ئەو قەرزانە بۆ پڕۆژەی ڕاستەقینەن بەمەبەستی دابینکردنی هەلیکار و کەمکردنەوەی رێژەی هەژاری. 

لەڕێگەی ئەو هەنگاوانەوە عێراق لەڕوی ئاستی هەژارییەوە 20 پلە بەرزبوەتەوە

دوپاتیشیکردەوە، "لەڕێگەی ئەو هەنگاوانەوە عێراق لەڕوی ئاستی هەژارییەوە 20 پلە بەرزبوەتەوە، بەپێی دوایین ڕاپۆرتی نەتەوە یەکگرتوەکان، کە عێراق لە پلەی 86دا بو، ئێستا گەیشتوەتە 66، ئێمەش بەردەوام دەبین لە کارەکانمان تا عێراق دەگاتە قۆناغە پێشکەوتوەکان".

ڕێژەی هەژاری لە عێراق گەیشتوەتە 22%ی دانیشتوان

وەزارەتی پلاندانانی عێراق لە مانگی (نیسان/4)ی ساڵی ڕابردودا ئاشکرایکرد، ڕێژەی هەژاری لە عێراق گەیشتوەتە 22%ی دانیشتوان و بەوەش نزیکەی 10 ملیۆن کەس بێکارن لە وڵاتێکدا کە ژمارەی دانیشتوانی زیاتر لە 43 ملیۆن کەسە.

چاودێران پێیانوایە ئەم هەنگاوە بەرەو پاڵپشتیکردنی پڕۆژە بچوکەکان بە پێدانی قەرز بە هاوڵاتیانی کەم داهات و هەژاران، گۆڕانکارییەکی گرنگ لە میکانیزمەکانی بەرەنگاربونەوەی هەژاری دروستدەکات لە ڕێگەی ڕەخساندنی دەرفەت بۆ پشتبەستن بە خۆ و زیادکردنی بەرهەم بۆ ئەو هاوڵاتیانەی بەدەست کەمی داهاتەوە دەناڵێنن و ئەوانەی لە ژێر هێڵی هەژاریدان.

ئەوەی پێویستە، بە بڕوای شارەزایان، دانانی سیاسەتی پەرەپێدان و وەبەرهێنانی هەمەلایەنەیە

ئەوەی پێویستە، بە بڕوای شارەزایان، دانانی سیاسەتی پەرەپێدان و وەبەرهێنانی هەمەلایەنەیە کە کار لەسەر بەکارهێنانی گونجاوی سەرچاوە سروشتی و مرۆییەکانی عێراق بکات، بە شێوەیەک کە بەشداربێت لە کەمکردنەوەی ڕێژەی بەرزی هەژاری، بە وتەی ئەوان، ملیۆنان هاوڵاتی عێراقی بەدەست هەژارییەوە دەناڵێنن لە وڵاتێکدا کە لەسەر دەریاکانی نەوت و گاز و کانزا و سامانی سروشتی جۆراوجۆر مەلە دەکەن.

پێشکەوتنی عێراق بە 20 پلە لە لیستی هەژارترین وڵاتەکاندا، پێشکەوتنێکی ئەرێنییە

غازی فەیسەڵ حسێن، بەڕێوەبەری سەنتەری عێراقی بۆ لێکۆڵینەوە ستراتیژییەکان لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ سکای نیوز عەرەبی ڕایگەیاندوە، "پێشکەوتنی عێراق بە 20 پلە لە لیستی هەژارترین وڵاتەکاندا، پێشکەوتنێکی ئەرێنییە بۆ چارەسەرکردنی دیاردەی هەژاری کە بەشێکی زۆری عێراقییەکان پێوەی دەناڵێنن، لەگەڵئەوەشدا ئەم ڕێکخستنە هاوتا نییە لەگەڵ قەبارەی سامان و سامانی سروشتی عێراق کە لە 20 بۆ 25 ترلیۆن دۆلاردایە، داهاتی ساڵانەی نەوتی زیاتر لە 100 ملیار دۆلارە.

چارەسەرکردنی ئەم کێشەیەش درێژخایەنە و پێویستی بە گرتنەبەری بەرنامە و ستراتیژی چاکسازی گەورە هەیە 

هەژاری لەڕادەبەدەر زیاتر لە 11 ملیۆن عێراقی گرتوەتەوە، ئەمە جگە لەوەی شەش ملیۆن منداڵی بێ باوک و دو ملیۆن بێوەژنیش لەئەنجامی شەڕ و ململانێکانی رابردو دروستبون و زیاتر لە چوار ملیۆن کەسیش لە ناوچە پەراوێزخراوەکاندا دەژین، ئەمەش چارەسەرکردنی ئەم کێشەیەش درێژخایەنە و پێویستی بە گرتنەبەری بەرنامە و ستراتیژی چاکسازی گەورە هەیە کە هەلیکار دروستدەکات، هاندانی وەبەرهێنان، دامەزراندنی سامانی سامان چوارچێوەی گەشەپێدانی بەردەوام.

یەکێکی دیکە لەڕێگاکانی بەرەنگاربونەوەی هەژاری، بە ئاوەدانکردنەوەی بنکەی پیشەسازی و بەرهەمهێنان بەتایبەتی لە کەرتی کشتوکاڵدا دێتەدی، ئەگەر چالاک بکرێت و پەرەی پێبدرێت، دەتوانێت هەژاری کەمبکاتەوە و ئاسایشی خۆراک مسۆگەر بکات و چینی جوتیار فراوانتر بکات، بەو پێیەی ئێستا عێراق هاوردە دەکات، نزیکەی 92%ی پێداویستی خۆراکی لە وڵاتانی دراوسێوە بەتایبەت تورکیا و ئێران بۆ رەوانە دەکرێت.