خه‌ندان-
لەگەڵ نزیکبونەوەی بیستەمین ساڵیادی لەشکرکێشی ئەمریکا بۆ سەر عێراق لە 20ی ئازاری 2003 کە ڕژێمی سەدام حوسێن، سەرۆکی به‌عسی ڕوخاند، لۆید ئۆستین، وەزیری بەرگری ئەمریکا سه‌ردانی بەغدای كرد، ئێستا پرسیاری ئه‌وه ده‌كرێت ئایا ئاسۆ و ئایندەی پەیوەندییەکانی ئەمریکا و عێراق لە دوای جەنگی ئۆکرانیا به كوێ ده‌گات؟، شرۆڤەکاران پێیانوایە واشنتن هەوڵ دەدات دابەزینی نفوزی ناوچەیی خۆی بە گشتی و لە عێراق بە تایبەتی چاکبکاتەوە.
چاودێران پێیانوایە، سەردانەکەی وەزیری بەرگری ئەمریکا، لە ژێر ڕۆشنایی پەرەسەندنی قەیرانە نێودەوڵەتی و ناوچەییەکان، نیشانەی ئەوەیە کە عێراق هێشتا ئەوپەڕی گرنگی هەیە بۆ داڕێژەرانی سیاسەتی واشنتن لە ناوچەکە و لە سەرانسەری جیهاندا.
واشنتن پابەندە بە ڕۆڵی سەرەکی لە عێراق و پاراستنی نفوزی خۆی تیایدا
ئاماژە بەوەش دەکەن، سەردانەکە بە چەند ئاڕاستەیەکەوە پەیام هەڵدەگرێت، مانای سەرەکی ئەوەیە کە واشنتن پابەندە بە ڕۆڵی سەرەکی لە عێراق و پاراستنی نفوزی خۆی تیایدا، بەهۆی گرنگی جیۆپۆلەتیکی و ئابورییەوە، لە ژێر ڕۆشنایی چڕبونەوەی گرژیی و ململانێكانی جیهان بە تایبەت لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست.
واقیعی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان لە دوای شەڕی ئۆکرانیا، فەزای فراوان دەدات بە وڵاتانی ناوچەکە
هه‌ندێك له شرۆڤەکاران پێیانوایە واشنتن هەوڵ دەدات دابەزینی نفوزی ناوچەیی خۆی بە گشتی و لە عێراق بە تایبەتی چاکبکاتەوە، بەڵام واقیعی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان لە دوای شەڕی ئۆکرانیا، فەزای فراوان دەدات بە وڵاتانی ناوچەکە، لەوانەش عێراق.
کاریگەری ئەمریکا لە عێراق
د.ئیحسان شەمەری، بەڕێوەبەری سەنتەری بیرکردنەوەی سیاسی لە بەغدا، لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ سکای نیوز عەرەبی
رایگەیاند، ئەمریکا کاردەکات بۆ داهاتو و مانه‌وه‌ی کاریگەری و بونی خۆی لە عێراقدا، نەک تەنها لەڕوی سەربازی و لەڕوی ئەمنییەوە وەک هێزی ڕاوێژکاری، بەڵکو ده‌یه‌وێت ئامادەیی سیاسی و دیپلۆماسی خۆی لە ئاستە جیاجیاکاندا مسۆگەر بکات.
ئەمریکا لە چوارچێوەی ڕوبەڕوبونەوەی ئەو تەحەددایانەی کە لە ناوچەکەدا ڕوبەڕوی دەبێتەوە، ڕەچاوی ئەوە دەکات کە جوگرافیای عێراق بە مانا ستراتیژی، سیاسی، ئابوری و ئەمنییەکان دەبێت جێگەی سەرنجی ئەمریکا بێت.
سەرلەنوێ سه‌رنجدانی عێراق لە ئەولەویەتەکانی ئەمریکادا
بەو مانایە، سەرلەنوێ سه‌رنجدانی عێراق لە ئەولەویەتەکانی ئەمریکادا، بەشێکە لە پابەندبونی درێژخایەنی واشنتن بە میزۆپۆتامیا و تامەزرۆیی بۆ دەستەبەرکردنی ڕۆڵێکی سەرەکی تێیدا لە چوارچێوەی گرژییە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکان.
هاوکاریی نێوان ئەمریکا و عێراق تەنها پەیوەندی بە شەڕی داعش و مەلەفی ئەمنیدەوە نییە
بەڕێوەبەری سەنتەری بیرکردنەوەی سیاسی لە بەغدا ده‌ڵێت، هاوکاریی نێوان ئەمریکا و عێراق تەنها پەیوەندی بە شەڕی داعش و مەلەفی ئەمنیدەوە نییە، بەڵکو ئەو فایلانەی هەردو وڵات بەیەکەوە دەبەستنەوە، سێکتەر و بوارە جیاجیاکان لەخۆدەگرن، بەتایبەتی سیاسی و ئابوری و بوارەکانی وزە و سیاسەتی بانکی.
ئەمریکا دوای سەرهەڵدانی داعش گەڕایەوە عێراق، کە تا ئێستاش تەحەددایەکی گەورەیە بۆ بەغدا و واشنتن، بەڵام ئەمریکا هەوڵدەدات عێراق بکاتە وێستگەیەک بۆ ڕوبەڕوبونەوەی ئەو تەحەدا جۆراوجۆرانەی کە ڕوبەڕوی سیاسەتەکانی ده‌بێته‌وه له ناوچه‌كه‌دا.
دوای دو دەیە لە روخانی رژێمی پێشو، پەیوەندییەکانی ئەمریکا و عێراق روبەڕوی وەرچەرخانێکی نوێ بوەتەوە
لە بەرامبەردا سەرۆکی سەنتەری ئەلئەمسار بۆ لێکۆڵینەوە ستراتیژییەکان، د. راید ئەلعەزاوی لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ سکای نیوز رایگەیاند، پەیوەندییەکانی ئەمریکا و عێراق، دوای دو دەیە لە روخانی رژێمی پێشو، روبەڕوی وەرچەرخانێکی نوێ بوەتەوە، سەردانەکەی ئۆستین زۆر گرنگە و وەک دەربڕینێک دێت بۆ پێویستی گفتوگۆی نێوان هەردو لایەن بۆ روبەڕوبونەوەی ئاستەنگە هاوبەشەکان و دەستەبەرکردنی بەردەوامی هەماهەنگی و هاوبەشی نێوان هەردو وڵات.
ئەو سەردانەی وه‌زیری به‌رگری ئه‌مریكا جێگای نیگەرانییە بۆ ئێران، پێیوایە عێراق دەروازەیەکە بۆی، به‌و پێیەی سەردانه‌کە چەندین پەیام و ئاماژەی تێدایە، یه‌كێكیان ویستی واشنتن بۆ بەردەوامبون لە بونیاتنانی پەیوەندییەکی ستراتیژی بەهێز لەگەڵ بەغدا لەسەر بنەمای هاوسەنگی و یەکسانی و بەرژەوەندی هاوبەش.
هێزە ئەمریکییەکان لەسەر بانگهێشتی حکومەتی عێراق ئامادەن لە عێراق بمێننەوە
دوای دیدارەکەی لەگەڵ محەمەد شیاع سودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق، ئۆستین دوپاتیکردەوە، "هێزە ئەمریکییەکان لەسەر بانگهێشتی حکومەتی عێراق ئامادەن لە عێراق بمێننەوە، ئەو هێزانە راوێژكارین و کاردەکەن بۆ پێشکەشکردنی ئامۆژگاری و پاڵپشتی لە شەڕەکاندا".
ئاماژەی بەوەشکرد، "ئەمریکا بەردەوام دەبێت لە بەهێزکردن و فراوانکردنی هاوبەشیمان بۆ پاڵپشتیکردنی ئاسایش و سەقامگیری و سەروەری عێراق".
لە میانی کۆبونەوەکەدا، پێداچونەوەیان بە هاریکاری هاوبەشی نێوان عێراق و ئەمریکادا کردوە
لایخۆیه‌وه سەرۆک وەزیرانی عێراق پەرۆشی حکومەتەکەی بۆ پتەوکردنی پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئەمریکا دوپاتکردەوە و وتی، لە میانی کۆبونەوەکەدا، پێداچونەوەیان بە هاریکاری هاوبەشی نێوان عێراق و ئەمریکادا کردوە.
سەقامگیری عێراق کلیلی ئاسایش و سەقامگیری ناوچەکەیە
ئاماژەی بەوەشکردوه، "سەقامگیری عێراق کلیلی ئاسایش و سەقامگیری ناوچەکەیە"، هه‌روه‌ها ئاماژەی بە ڕۆڵی عێراق لە یەکگرتنی دیدگاکان و کەمکردنەوەی گرژییەکان لە ناوچەکەدا كردوه.
هێزەکانی ئەمریکا لە عێراق
لە کۆتایی ساڵی 2021 سوپای ئەمریکا کۆتایی هاتنی ئەرکی سه‌ربازه شەڕکەرەکانی لە عێراق راگەیاند، بەتایبەتی لەگەڵ زیادبونی فشارەکان لەسەر حکومەتی عێراق سەبارەت بە رۆڵی هێزەکانی ئەمریکا، دواتریش ئه‌و هێزانه‌ی كه له وڵاته‌كه‌دا هێڵرانه‌وه ئه‌ركی راوێژكاریان پێسپێردرا.